Wykład i otwarcie wystawy

17 kwietnia 2018 r. o godzinie 18:30 w Sali Sobieskiego Stacji Naukowej w Wiedniu Polskiej Akademii Nauk przy Boerhaavegasse 25 w Wiedniu odbyła się prelekcja na temat generał Elżbiety Zawackiej.

Zgromadzonych gości powitał Dyrektor Stacji w latach 2007-2019 prof. Bogusław Dybaś. Po prelekcji filmu „Emisariuszka” dotyczącego wojennych losów generał Zawackiej jako łączniczki, głos został oddany dr Katarzynie Minczykowskiej, która swoje wystąpienie poświęciła życiu i działalności Elżbiety Zawackiej – wojennej emisariuszki i jednej z dwóch kobiet w Polsce którym nadano stopień generała.

Elżbieta Zawacka przyszła na świat w Toruniu w 1909 r. Studiowała matematykę i pedagogikę, w czasie II wojny światowej pracowała jako łączniczka między krajem a rządem polskim w Paryżu a następnie w Londynie. Była cichociemną, członkinią Armii Krajowej oraz uczestniczką powstania warszawskiego. Po 1945 r. została oskarżona o szpiegostwo i skazana na 10 lat więzienia. Ostatecznie w więzieniu spędziła trzy lata (1951-1953). Po odzyskaniu wolności borykała się z problemami finansowymi. Z powodu członkostwa w Armii Krajowej była prześladowana, miała trudności ze znalezieniem pracy a następnie uzyskaniem awansu zawodowego. Pracowała m.in. w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku oraz na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Po zwolnieniu z Uniwersytetu z powodów politycznych zajęła się gromadzeniem pamiątek po członkach Armii Krajowej. W 1990 r. utworzyła fundację Archiwum Pomorskie Armii Krajowej mające swą siedzibę w Toruniu. W 1995 r. odznaczona Orderem Orła Białego, w 2006 r. otrzymała stopień generała brygady. Zmarła w 2009 r. w Toruniu.

Postać generał Elżbiety Zawackiej spotkała się z szerokim zainteresowaniem słuchaczy. Podczas dyskusji dr Minczykowska naświetliła skomplikowane relacje bohaterki spotkania z władzą komunistyczną a także jej programową apolityczność, odniosła się do jej działalności naukowej oraz genezy powstania Archiwum Pomorskiego Armii Krajowej i jego obecnej działalności.

Wykładowi towarzyszyła wystawa dotycząca życia i działalności generał Elżbiety Zawackiej.

Joanna Jakutowicz

Fot.: Karolina Goląb