Wykład i otwarcie wystawy

17 kwietnia 2018 r. o godzinie 18:30 w Sali Sobieskiego Stacji Naukowej w Wiedniu Polskiej Akademii Nauk przy Boerhaavegasse 25 w Wiedniu odbyła się prelekcja na temat generał Elżbiety Zawackiej.

Zgromadzonych gości powitał Dyrektor Stacji prof. Bogusław Dybaś. Po prelekcji filmu „Emisariuszka” dotyczącego wojennych losów generał Zawackiej jako łączniczki, głos został oddany dr Katarzynie Minczykowskiej, która swoje wystąpienie poświęciła życiu i działalności Elżbiety Zawackiej – wojennej emisariuszki i jednej z dwóch kobiet w Polsce którym nadano stopień generała.

Elżbieta Zawacka przyszła na świat w Toruniu w 1909 r. Studiowała matematykę i pedagogikę, w czasie II wojny światowej pracowała jako łączniczka między krajem a rządem polskim w Paryżu a następnie w Londynie. Była cichociemną, członkinią Armii Krajowej oraz uczestniczką powstania warszawskiego. Po 1945 r. została oskarżona o szpiegostwo i skazana na 10 lat więzienia. Ostatecznie w więzieniu spędziła trzy lata (1951-1953). Po odzyskaniu wolności borykała się z problemami finansowymi. Z powodu członkostwa w Armii Krajowej była prześladowana, miała trudności ze znalezieniem pracy a następnie uzyskaniem awansu zawodowego. Pracowała m.in. w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku oraz na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Po zwolnieniu z Uniwersytetu z powodów politycznych zajęła się gromadzeniem pamiątek po członkach Armii Krajowej. W 1990 r. utworzyła fundację Archiwum Pomorskie Armii Krajowej mające swą siedzibę w Toruniu. W 1995 r. odznaczona Orderem Orła Białego, w 2006 r. otrzymała stopień generała brygady. Zmarła w 2009 r. w Toruniu.

Postać generał Elżbiety Zawackiej spotkała się z szerokim zainteresowaniem słuchaczy. Podczas dyskusji dr Minczykowska naświetliła skomplikowane relacje bohaterki spotkania z władzą komunistyczną a także jej programową apolityczność, odniosła się do jej działalności naukowej oraz genezy powstania Archiwum Pomorskiego Armii Krajowej i jego obecnej działalności.

Wykładowi towarzyszyła wystawa dotycząca życia i działalności generał Elżbiety Zawackiej.

Joanna Jakutowicz

Fot.: Karolina Goląb